Jedynie dziewięć krajów UE ma wyraźne cele w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów z tworzyw

Według oceny Europejskiej Agencji Środowiska (EEA), konkretne cele w zakresie zapobiegania różnym odpadom z tworzyw sztucznych wciąż nie są szeroko rozpowszechnione w Europie.

Tylko dziewięć krajów ma wyraźne cele w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów z tworzyw sztucznych.

Raport EEA o tytule: „Zapobieganie powstawaniu odpadów z tworzyw sztucznych w Europie” przedstawia stan zapobiegania powstawaniu odpadów z tworzyw sztucznych w Europie. Przeanalizowano w nim działania podejmowane w krajach członkowskich EEA w celu rozwiązania problemu wytwarzania odpadów z tworzyw sztucznych za pomocą środków zapobiegawczych. W ocenie finalnej raportu stwierdzono, że należy traktować priorytetowo zapobieganie najbardziej szkodliwym dla środowiska rodzajom tworzyw sztucznych. Chodzi o tworzywa jednorazowego użytku i produkty z tworzyw sztucznych, które nie nadają się do recyklingu.

Wyższe ceny jednorazowych siatek na zakupy doprowadziły w wielu krajach do znaczących wyników w zakresie ograniczenia ich zużycia i ilości odpadów. Zwiększenie cen powinno nastąpić także w obszarach innych rodzajów produktów z tworzyw sztucznych – na przykład w przypadku plastikowych odpadów opakowaniowych, które są największymi strumienia odpadów z tworzyw sztucznych w Europie.

Odpady z tworzyw sztucznych to coraz większy problem na całym świecie. UE podjęła niedawno działania w zakresie zapobiegania powstawaniu kolejnych stosów plastikowych odpadów oraz poprzez wprowadzenie nowych środków mających na celu przeciwdziałanie powstawaniu odpadów z tworzyw sztucznych i zanieczyszczenia. W ub. roku przyjęto nową dyrektywę w sprawie produktów jednorazowego użytku, wykonanych z tworzyw sztucznych.

Obecnie w Europie tylko około 30% odpadów z tworzyw sztucznych jest zbieranych do recyklingu. Ponadto większość operacji recyklingu odbywa się poza Europą, gdzie praktyki i normy środowiskowe mogą się różnić. W ocenie raportu EEA zidentyfikowano 173 środki zapobiegania powstawaniu odpadów wdrożone w krajach lub takie, które do wdrożenia są planowane.

Raport opiera się na przeglądzie krajowych i regionalnych programów zapobiegania powstawaniu odpadów oraz wynikach ankiety przeprowadzonej w 27 państwach członkowskich UE oraz Islandii, Norwegii, Szwajcarii i Turcji.

- Odpady z tworzyw sztucznych zostały uznane za najważniejszy strumień odpadów w niemal połowie krajów członkowskich EOG.

- Spośród 173 zidentyfikowanych środków zapobiegania powstawaniu odpadów 105 obejmuje etap produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych, a 69 obejmuje etap konsumpcji. Z wyjątkiem działań krajowych, takich jak opłata za plastikowe torby na zakupy, większość zidentyfikowanych środków zapobiegawczych obejmuje dobrowolne porozumienia i działania informacyjne.

- Około 20% środków to instrumenty rynkowe. Większość z nich dotyczy pobierania opłat od konsumentów za używanie plastikowych toreb na zakupy.

- Zawarto łącznie 30 dobrowolnych porozumień dotyczących zapobiegania powstawaniu odpadów z tworzyw sztucznych z udziałem różnych grup zainteresowanych stron w badanych krajach.

- Tylko dziewięć krajów ma w swoich programach prewencyjnych wyraźne cele w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów. W przypadku większości grup produktów wciąż brakuje jasnych i spójnych celów, które są pomocne w pobudzaniu innowacji i ulepszaniu praktyk dotyczących odpadów, a zatem poziomy aktywności i ambicji są różne w poszczególnych krajach.

- Zidentyfikowane przykłady dobrych praktyk obejmują zarówno inicjatywy regulacyjne, takie jak zakaz niektórych produktów z tworzyw sztucznych, jak i łagodniejsze środki, takie jak umowy z zainteresowanymi stronami mające na celu ograniczenie zużycia produktów z tworzyw sztucznych (głównie opakowań), a także szkolenia i budowanie zdolności. Niestety, w bardzo niewielu przypadkach przyjęte inicjatywy zostały odpowiednio ocenione, co utrudnia ocenę postępów.